Susuz Yaşayan Balık | 4 yıl susuz yaşam [Afrika Akciğer Balığı]

Susuz yaşayan balık pek bilinmese de dünya üzerinde yaşayan bir türdür. Bu balığın özelliği yaz aylarında uykuya yatmak için kendini toprağa gömmesidir. Yaz uykusu diyebileceğimiz bu süreçte toprak altında kalırlar.

Bu balık türüne akciğerli balıklar denir ve Afrika’da bulunurlar. Meraklıları için nasıl yaz uykusuna yattığına dair belgesel ve videolar olsa da bu balık türü çok bilinen bir tür değildir. Bu türlere ara tür de diyebiliriz. Canlıların suda yaşamdan karada yaşam sürecine evrilme sürecinin ara formları denilebilir. Hem suda hem toprakta yaşayabilen canlılar olarak geçiş canlıları diyebiliriz.

Pek çok inceleme ile sudan karaya evrim sürecine dair birçok yararlı bilgiye ulaşılmasını sağlamışlardır ve yapılarında birçok ipucu bulundururlar. Susuz yaşayan balık türünün en ayırt edici özelliği su altında nefes almalarını sağlayan yüzgeçlerinin yanında akciğer yapısına benzer organlarının olmasıdır. Toprak altında bu akciğer benzeri yapılar sayesinde hayatta kalırlar.

Fakat sahip oldukları akciğer yapısı hayatlarının tamamını karada idame ettirmek için yeterli güce sahip değildir. Bu sebeple uzun kış mevsiminde sularda yaşayarak, kısa dönem yaz aylarında toprak altında olurlar. Karada yaşamın koşullarına tam anlamıyla yeterli olmadıkları için sularda yaşamayı tercih ederler.

Karada yaşamak için yeterli koşulların oluşması çok daha uzun yıllar alabilir. Balıklarda akciğer oluşumu suların içerisinde yapı değişikliklerinden kaynaklanır. Suyun içerisinde bulunan hava keseciklerinin yapısal olarak değişmesi sonucu balıklarda akciğer benzeri organlar oluşmuştur.

Bu da evrimin nasıl işlediğine dair muazzam bir örnek oluşturur.

Susuz Yaşayan Balıklar Var Mıdır?

Akciğerli balıkların kanıtladığı üzere susuz yaşayabilen balıklar vardır. Bu balıklar belirli bir dönemde suyla irtibatlarını keserek toprak altında yaşayabilirler. Susuz yaşayan balık ve yaşam süreci bilim adamları tarafından da oldukça sık incelenen bir canlıdır.

Afrika’da bulunan akciğerli balıklar kurak geçen yaz aylarından çok etkilenmemek için yaz uykusuna yatarlar. Bu tıpkı ayıların kış uykusuna yatması gibi bir süreçtir. Yaz uykusu zamanı gelince akciğerli balıklar kendi derilerden dışa doğru bir kabuk üreterek tüm vücutlarını bu kabukla kaplarlar. Sudan kendisini izole etmiş bir şekilde kalmasına rağmen sahip olduğu akciğer benzeri yapılar sayesinde bu süreçte nefes alabilirler.

Yaz uykusu süresince akciğerli balıklar beslenmeye ya da suya gereksinimleri olmadan 5 yıla kadar bu şekilde yaşayabilirler. Bu da sudan uzak kalmış bir balık için oldukça uzun bir süredir. Yaz aylarındaki kuraklık sona erdiğinde ve kış aylarında sular tekrar yükseldiğinde akciğerli balıklar kendi çevrelerine ördükleri kabuktan kurtularak tekrar sulara geri dönerler.

Susuz Yıllarca Yaşayan Balık

Balık türleri arasında en ilgi çekici ve farklı türlerden biri olan akciğerli balıklar hem süzgeçleriyle hem de akciğer benzeri organlarıyla solunum yapabilirler. Böylece yaşadıkları zorlu coğrafyada hayatta kalmayı başarabilirler.

Afrika kıtasının yaz aylarındaki kuraklık neredeyse bütün suları kuraklık ile karşı karşıya bıraktığından bu coğrafyadaki balıklar da bu şekilde evrim geçirmiştir. Susuz yaşayan balık yapı olarak da uzun boyludur ve oval bir çehreye sahiptir. Su olmadan nefes alabildikleri gibi yassı ve düz yapılarıyla zeminde de sürünebilme özelliğine sahiptirler.

Balıkların sahip olduğu akciğer benzeri yapılar aslında hava keseleridir. Hava keseleri kılcal damarlar ile birbirine bağlı şekilde olduğu için akciğer yapısına benzer özellik göstermektedir. Yaz aylarında uykuya yattıklarında bu hava kesecikleri sayesinde nefes alırlar.

Akciğer balıkları tatlı sularda yaşar ve kuraklık mevsiminde hava kesecikleriyle solunum yaparak uzun yıllar yaşayabilirler. Bu kurak mevsimde kendilerini tüm bedenlerini çevreleyen kabuk sayesinde korurlar. Eğer yaz uykusundayken bu kabuğa zarar gelirse mesela kırılırsa balık ölür.

Susuz Yaşayan Canlılar

Susuz yaşayan balık denilen akciğer balıklarının bir diğer ismi de Dipnoi balıklarıdır. İki türlü solunum yapabilen canlılar olarak tanımlanabilecek bu türler oldukça hayranlık uyandırıcı canlılardır.

Dünyamızda halen yaşamlarını sürdürüyor olsalar da sayıları oldukça azalmıştır ve birçok canlı gibi nesli tükenmek üzere olan canlılar kategorisine girmişlerdir. Afrika ve Güney Amerika bölgesinde yaşayan akciğerli balıklar halen yaşamlarını sürdürmektedir. Zeminde sürünerek ilerleme özellikleri sayesinde yavaş yavaş ilerleyerek dinlenebilirler ve günlerini bu şekilde geçirebilirler.

Beslenmek için kurbağalar, balıklar ve sümüklü böcekleri yiyen akciğerli balıklar yaz ayları yaklaştığında yaz uykusuna hazırlık için su yüzeyine çıkarak oksijen depolarlar. Bu şekilde yaz kuraklığını canlı kalarak atlatabilirler.

Kuraklık gelince akciğerli balıkların ilk yaptığı iş toprağa tünel kazarak kendilerini yeterince iyi saklayabilen saklanma yerleri yapmaktır. Daha sonra buranın içine girerek uyku sürecine girerler ve süreç boyunca akciğerlerindeki oksijeni solurlar.

Çevrelerine ördükleri kabuğun iç kısmına sıvı bir madde de salgılarlar ve böylece derilerinin kurumasını da önlemiş olurlar. Hayatta kalmak için bulundukları ortamın şartlarına uyarak evrimleşen bu türler muazzam canlılardır. Uykuya yattıklarında vücut işleyişleri de yavaşlar ve dingin bir havaya bürünerek yıllarını geçirirler.

Yaz mevsimi bittiğinde ve sular geldiğinde ise sudaki yaşamlarına geri dönerler.