Hayvanlarda Yaşam Döngüsü ve Ölüm
Ölüm, doğada her canlı türünde meydana gelen biyolojik yaşam döngüsünün kaçınılmaz nitelikli bir parçasıdır. Bir canlı türünün neslinin sürdürülebilmesi yani devam etmesi için; yenilenme şarttır. Bu da bireylerin ölmesi ve yerlerini yeni bireylere bırakması olarak anlamlandırılabilir. Ölüm, doğal yaşlanma sürecinin bir sonucudur. Aynı zamanda da birçok farklı faktöre bağlı olarak meydana gelebilir. Türlerin evrimi ve çevreye uyumu için ölüm kaçınılmaz bir gerekliliktir.
Yaşam Döngüsü Nedir?
Yaşam döngüsü; bir canlının doğumdan başlayarak büyüme, üreme, yaşlanma ve ölümünü içeren oldukça doğal bir süreçtir. Bu süreç; canlının hayatta kalması, canlının türünün devamı ve ekosisteme olan katkısı açısından çok önemlidir. Her canlının yaşam döngüsü vardır.
Hayvanlarda Yaşam Döngüsü Nasıldır?
Hayvanlarda yaşam döngüsü; hayvanın türüne, habitatına yani yaşadığı çevreye, hayatı boyunca karşılarına çıkan birçok çeşitli faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Fakat genel olarak değerlendirmek gerekirse, benzer aşamaların söz konusu olduğu belirtilebilir. Bu aşamalar ise aşağıdaki gibidir.
Doğum; bir hayvanın yaşam döngüsünün başlangıcıdır. Bazı türler yumurtadan çıkarak doğarken, bazıları doğrudan doğum yoluyla dünyaya gelirler. Yavru hayvanlar genellikle anneleri olmak üzere ebeveynleri tarafından bakımları sağlanarak belirli bir zamana kadar koruma altında tutulurlar.
Büyüme ve gelişme; yavruların doğumu sonrasındaki aşamadır. Bu süreçte beslenme, büyüme, kas yapılarının gelişmesi ve çevre keşfi gerçekleşir. Bu dönem; hayvanın yetişkinlik sürecine girmesi ve yeteneklerine ulaşması için muhakkak gereklidir.
Üreme; bir diğer adıyla çoğalma aşamasıdır. Yetişkinlik sürecine erişen hayvanların gireceği üreme dönemi, hayvanların kendilerine uygun bir eş bulmaları ve çiftleşmelerinin gerçekleştiği kısımdır. Bazı hayvan türlerinin üreme dönemleri mevsimlere veya maruz kaldıkları çevresel faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Hayatta kalma ve üreme; türlerin devamlılığı için çeşitli mücadelelerin yaşandığı süreçtir. Avlanma, yuva yapma, doğan yavruları besleme ve onları koruma gibi davranışların sergilendiği söylenebilir.
Yaşlanma ve ölüm; bedensel güçlerin azaldığı ve yaşamsal faaliyetlerin yavaşladığı hatta yok olduğu aşamadır. Bu aşamada, özellikle yaşlı hayvanlar savunmasız bir hale gelirler ve sonunda da sürecin gerekliliği olarak çeşitli iç veya dış etmenlere bağlı olarak ölürler.
Her hayvan türünün yaşam döngüsü bir diğerinden farklıdır, hatta bazı hayvan türlerinde bazı aşamaların bir diğerine göre daha uzun ya da daha kısa olduğu söylenebilir. Fakat genel olarak bakıldığında; bu temel aşamaların bir canlının yaşam döngüsünün ana hatlarını oluşturduğu görülecektir.
Hayvanlar birçok farklı nedene bağlı olarak ölebilirler. Bunlar;
- Doğal afetler – fırtına, sel, deprem, yangın
- Doğal seleksiyon – doğa şile uyum
- Hastalıklar ve enfeksiyonlar – virüsler, bakteriler, mantarlar ve diğer mikroorganizmalar
- Predatörler – avcı hayvanlar
- Yaralanmalar – kazalar, kavgalar ve avcılar
- Yaşlanma – bedensel zayıflığın artması, savunmasızlık
- Yetersiz beslenme – bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Zehirlenme – iç organlarda ya da sistemlerde zarar şeklinde listelenebilir.