Flora ve Fauna Nedir?
Flora, belirli bir zaman diliminde ve belirli bir coğrafi bölgede bulunan bitki türlerinin topluluğuna verilen isimdir. Fauna ise, aynı şekilde belirli bir zaman ve yerde yaşayan hayvan türlerini ifade eder. Bu iki terim, ekosistemlerin biyolojik çeşitliliğini tanımlamak için kullanılır.
Hem flora hem de fauna, belirli bir ekosistemin biyotik element türleri, yani bütünleşen ve çoğu durumda gezegenimizin belirli bir biyomunu oluşturan canlı elementlerdir. Bu terimler, ayrı ayrı veya birlikte, belirli bir coğrafi bölgeye ya da ülkeye özgü yaşam türünü belirtmek için kullanılır.
Doğadaki dengeyi korumak için hem flora hem de fauna gereklidir. Çoğu durumda, her iki grup arasında hayatta kalmayı ve dolayısıyla içinde yaşadıkları ekosistemin varlığının devamını sağlamak için simbiyotik ilişkiler kurulur.
Flora Nedir?
Floranın anlamı, ister bir dağ, sıradağ, bir bölge, bir yarımada veya tüm bir kıta olsun, belirli bir coğrafi bölgede bulduğumuz tüm bitkiler, ağaçlar, çalılar ve diğer sebzelerdir.
Terim, çiçekli veya çiçeksiz, tohumlu veya meyvesiz bitkileri, sucul bitki türlerini ve bir coğrafi bölgenin bitki örtüsünün şekillenmesine katkıda bulunan her türlü bitkiyi kapsar.
Flora ve vejetasyon sıklıkla eşanlamlı olarak kullanılsa da, gerçek şu ki flora sadece türleri, vejetasyon ise bu türlerin belirli bir alandaki dağılımını ifade eder.
Flora Türleri
Floranın iki ana sınıflandırması vardır:
Yerel flora
Yerel veya doğal flora, belirli bir ekosistemde veya coğrafi bölgede doğal olarak yetişen bitki türlerinden oluşur. Yerli bitkiler yaşadıkları ekosistemle yakından ilişkilidir, habitatlarını paylaştıkları kuşlar ve böceklerle akrabadırlar.
Yerel flora örneği: Camellia japonica (Japonya’ya özgü çiçekli bir çalı).
Tarımsal flora
Bir bölgeye insan eliyle sokulan bitki türleridir. İnsan eylemi veya dış etkenler yoluyla bir ekosisteme ulaşırlar.
Tarımsal flora örneği: Arjantin’de çay ekimi. Çay (Camellia sinensis) o bölgeye özgü değildir, tohumları burada ticari amaçlarla yetiştirilmiştir.
Ek olarak, geçmişte yabani ot olarak kabul edilen bitkileri gruplandırmak için kullanılan flora arvense adı verilen üçüncü bir sınıflandırma bulunmaktaydı. Ancak, bu türlerin yaşadıkları ekosistemde bir görevi yerine getirdiklerinin doğrulanmasıyla kategori geçerliliğini yitirmiştir.
Fauna Nedir?
Fauna, belirli bir coğrafi bölgede aynı dönemde yaşayan hayvan türlerinin tamamıdır.
Florada olduğu gibi, faunada da doğada dengeyi korumak için gerekli olan farklı türde ilişkiler (simbiyotik, rekabetçi) kurulur.
Hayvanların (fauna) coğrafi dağılımını inceleyen bilim dalı hayvan coğrafyası ya da zoocoğrafyadır. Bu alanda, habitatlarındaki değişikliklere karşı oldukça duyarlı oldukları için su, sıcaklık veya fauna gibi faktörlerin hayvanların dağılımına nasıl etki ettiği incelenir.
Fauna Türleri
İki tür fauna vardır:
Yaban hayatı
Doğal olarak belirli bir yerde yaşayan, yani hareket özgürlüğü içinde, insanlar tarafından evcilleştirilmemiş veya yetiştirilmemiş tüm hayvan türlerini ifade eder. Yaban hayatı, değişikliğe uğramamış ve insan tarafından evcilleştirilmemiş belirli bir ekosistemin tipik özelliğidir.
Yaban hayatı örnekleri: Gri kurt (Canis lupus baileyi) ve kızıl Amerika papağanı (Ara macao) Meksika’ya özgü türlerdir.
Evcil yaban hayatı
Bunlar, insanlar tarafından yerli olmadıkları bir coğrafi bölgeye getirilen hayvan türleridir. Genellikle bu eylemler tarım ve hayvancılık sektöründe ekonomik amaçlarla yapılmakta ve ciddi sonuçlar doğurmamaktadır.
Diğer durumlarda, söz konusu hayvan türleri ekosistemde bir dengesizlik yaratır ve istilacı türler olarak bilinir. Bu girişler kasıtlı veya tesadüfi olabilir. Ancak her durumda, bir kez ortaya çıktıklarında ortadan kaldırılması çok zordur.
Evcil fauna örneği: Orta Doğu’dan ticari amaçlarla dünyaya getirilen sığır.
İstilacı türlere bir örnek kaplan semenderidir (Ambystoma tigrinum). Bu tür, Amerika Birleşik Devletleri’ne balıkçılık gezileri sırasında yem olarak hizmet etmesi için getirilmiş ve yerli semender (Ambystoma californiense) için bir tehdit haline gelmiştir.
Flora ve Faunanın Önemi
Fauna ve flora, yeryüzünde yaşama izin verir. Çünkü her bitki, ağaç, böcek, hayvan, içinde yaşadığı ekosisteme bir şeyler katar ve bu da onu dengede tutmaya yardımcı olur. Örneğin, bitkiler (insanların ve çeşitli hayvan türlerinin yaşamı için gerekli olan) oksijenin üretilmesine yardımcı olur ve diğer yandan hayvanlar, bitkilerin hayatta kalmasını sağlayan karbondioksit üretir.
Şu anda dünya çapında yaşadığımız en büyük sorunlardan biri, çeşitli fauna ve flora türlerinin yok olması ile bu türlerin ekosistemlerini ciddi şekilde etkilemesidir. Bir ekosistem dengesini kaybettiğinde diğer türlerin de etkilenmesine neden olur.
Fauna ve flora türlerini etkileyen ve yok olmasına neden olan sorunların çoğu, diğerlerinin yanı sıra, hayvanların avlanması, ağaçların kesilmesi, çöplerin atılması, alan yaratmak için ormanların yakılması gibi insan faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Bölgemizin fauna ve florasında sorun oluşmasına neden olan faaliyetlerin belirlenmesi, bu ekosistemlere sahip çıkmanın ve korumanın ilk adımıdır.