Vaşak ve Vaşakların Genel Özellikleri
Vaşak ve vaşakların genel özellikleri hakkında sizlere bilgi vermeye çalışacağız. Orta Afrika bölgesinde ve Kanada’da yaşayan vaşak, etçil bir hayvan olarak bilinmektedir. Kedigiller familyasındandır ve sıklıkla kedi ile karıştırılabilmektedir. Kış mevsiminde tüm vücudu tüylerle kaplanan bu hayvan, sıcak ve soğuk bölgelerde yaşayabilmektedir.
Vaşak, kediye benzer bir görünüme sahiptir ancak daha iri yapılıdır. Orta büyüklükte olan vaşaklar, sırtlarında siyah beneklerle kaplı, uzun kuyrukları ve tüylü kulaklarıyla tanınır. Genellikle gece aktif olan vaşaklar, etobur bir beslenme düzenine sahiptir ve avlarını avlayarak beslenirler. Bu nedenle, vaşaklar yırtıcı olarak kabul edilir.
Vaşaklar Tehlikelimi, İnsana Saldırır mı?
Vaşakların genellikle insanlara saldırdığına dair kaydedilen bir durum bulunmamaktadır. İnsanlarla karşılaştıklarında genellikle kaçma eğilimindedirler ve çekingen davranırlar. Bununla birlikte, her canlıda olduğu gibi, vaşakların da kendilerini tehdit altında hissetmeleri durumunda savunma amaçlı saldırabilecekleri unutulmamalıdır.
Vaşakların yaşam alanları, genellikle karma ormanlık bölgelerdir. Dağlık arazilerde ve sık ağaç örtüsüne sahip yerlerde rastlanabilirler. Yüksek rakımlı bölgelerde tercih ettikleri için genellikle zorlu doğal koşullara uyum sağlamışlardır.
Vaşaklar, vahşi doğada yaşayan etobur memelilerdir. Ormanlık bölgelerde, dağlık alanlarda ve bazı çalılık habitatlarda bulunurlar. Bu gizemli yaratıklar, çevrelerindeki diğer canlılar için önemli bir avcıdır.
Vaşakların tehlikeli yanlarını anlamak için, bu hayvanların yaşam tarzına ve doğal davranışlarına dikkat etmek önemlidir. Vaşaklar tek başlarına yaşamayı tercih ederler ve genellikle gece aktiftirler. Gece avlanmalarıyla bilinirler ve küçük memeliler, kuşlar ve bazen de sürüngenlerle beslenirler.
İnsana saldırma durumları genellikle nadirdir ve çoğunlukla istisnai koşullara bağlıdır. Örneğin, bir vaşağa yakın mesafeden rahatsız edici şekilde yaklaşılması veya onu korkutacak şekilde davranılması halinde saldırabilirler. Yavrusunu savunma amacıyla ya da kendini tehlikede hissettiği durumlarda da saldırgan davranabilirler. Ancak, vaşakların insanlara aniden saldırması veya av olarak görmesi görülmemiş bir durumdur.
Vaşaklarla insanlar arasındaki güvenli etkileşim için bazı önlemler alınmalıdır. Öncelikle, doğal yaşam alanlarına müdahale etmekten kaçınılmalı ve onların habitatlarının korunmasına yardımcı olunmalıdır. Eğer vaşakla karşılaşırsanız, sakince geri çekilmeli ve hayvanı rahatsız etmemeye özen göstermelisiniz. Vaşağı beslemek veya yakın temas kurmaya çalışmak kesinlikle kaçınılması gereken davranışlardır.
Vaşakların Özellikleri Nelerdir?
Vaşakların genel özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Ortalama ağırlıkları 22 ile 30 kilo arasındadır. Ortalama yaşam süreleri ise 7 yıldır.
- Dünyada en yaygın görülmekte olan türü Lynx (bayağı) adlı türdür. Ancak bayağı vaşakların, son 10 yıl içindeki sayıları da azalmıştır.
- Avlarına yaklaşırken son derece hızlı ve sessiz olurlar. Genel olarak grupça hareket ederler.
- Dünya genelinde koruma altına alınan vaşakların avlanmaları da yasaklanmıştır.
- Su kenarında yaşam sürdüren vaşaklar balık ve ördek ile beslenmektedir.
- Kediye benzetilen vaşaklar, kedilerin normal ağırlığından 5 ile 6 kat daha ağır bulunurlar.
- Kulakları normal kedilere göre daha uzundur ve uçları tüylü bir şekildedir.
- Kendi aralarında görünüşleri farklıdır.
- Afrika’nın en tehlikeli ve en hızlı hayvanı olarak bilinen vaşakların patilerinin geniş olması, karda yürümelerini kolaylaştırmaktadır.
- Vaşaklar evcilleştirilebilmektedir.
- Başları gövdelerine göre daha küçüktür, kuyrukları kısadır.
- Vaşakların renkleri kum renginden koyu kahveye kadar değişiklik göstermektedir.
- Genel olarak çam ormanlarında ve engebeli arazide yaşamaktadırlar; ancak diğer coğrafi mekanlar ya da arazilerde de rahat bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Öyle ki denizden 3 bin metre yükseklikte yaşam süren vaşaklar da bulunmaktadır.
- Hem iyi bir dağcı hem de iyi bir yüzücüdürler.
- Vaşaklar, boyutuna göre çok güçlü bir yırtıcıdır, hızlı ve çeviktir. Bu özelliği sayesinde ördek, balık, kar tavşanı, yer kuşları, geyik ve kemiriciler gibi hayvanları kendilerine av olarak seçerler.
- Bu avlarını her vahşi kedide olduğu gibi mükemmel bir şekilde gözleyerek onlara yaklaştıklarını hissettirmezler.
- Av zamanı olarak ise gece yerine gündüzü tercih etmektedirler.
Vaşakların Nesli Tükendi mi?
Nesli tükenmekte olan hayvanlar arasında vaşaklar da yer almaktadır. Bunun en büyük sebebi ise bu hayvanların kürkü için avlanmalarıdır. İnsanların av yasaklarına uymaması sonucunda nesli tüketilen vaşaklar, dünyada tahminlere göre 500’den daha az sayıda kalmışlardır.
Vaşak Türkiye’de var mı
Türkiye, zengin doğal yaşam alanlarına sahip bir ülke olup, çeşitli yaban hayvanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Vaşak da bu canlılardan biridir. Peki, Türkiye’de vaşak var mıdır? Gelin birlikte göz atalım. Vaşaklar daha çok Rize, Antalya, Artvin, Ardahan, Çankırı, Bolu, Kastamonu, Kars, Sivas ve Erzurum illerimizde daha çok görülmektedir. Vaşaklar orta büyüklükte yalnız yaşayan yaban hayvanıdır.
Ülkemizdeki Vaşaklar
Vaşakların sayısı gün geçtikçe ülkemizde azalıyor. Belki fotoğrafını gördüğünüz belki de daha önce duymadığınız vaşakları gelin hep beraber tanıyalım.
Vaşak
Kedigillerin bir üyesi olan vaşak kediyi andıran görüntüsüyle ilk bakışta büyük bir kediye benzer. Oysaki bir kediden oldukça ağır ve kulakları daha büyüktür. Elbette ki kediden ayıran sadece bu iki özellik değildir. Daha geniş patiler, kulak ucundaki tüyler, kısa kuyruk, Kışın kalın bir tüy tabakası olması kedilerden ayıran diğer özelliklerdir. Vahşi doğada yaşamını idare eden vaşaklar tam anlamıyla profesyonel avcılardır. Kendisinden büyük olan hayvanları sanılanın aksine avlayabilirler. Öğünleri tamamen etten oluşan bu etobur kedilerin dünya üzerinde dört türü bulunmaktadır.
- Bayağı vaşağı
- Kanada vaşağı
- İber vaşağı
- Doru vaşağı
Ülkemizde bu vaşak türlerinden “Bayağı Vaşağı” bulunmakta.
Vaşaklar hakkında bilmemiz gerekenler
- Açık ve koyu kahverengi tonlarına sahiptirler.
- Gövdelerine nazaran daha küçük bir kafaları vardır.
- Geniş patileri ile karda rahat yürürler.
- Tırmanmak ve yüzmekte oldukça başarılıdırlar.
Vaşaklar oldukça güçlü hayvanlardır. Bir köpek veya kurdun tek başına vaşak öldürebilmesi düşük ihtimaldir. Genelde tek yaşayan bu hayvanlara çiftte rastlanılmıştır.
Ülkemizde Hangi illerde vaşak görülür?
Ülkemizde vaşak; Tunceli, Ardahan, Antalya, Bolu, Kastamonu, Çankırı, Kars, Sivas, Erzurum, Erzincan, Artvin, Rize illerimizde görülür. Görülür demesi oldukça kolay olmasına rağmen bu hayvanı görmeniz hiçte kolay olmayacaktır. Çok iyi kamufle olan vaşak aynı zamanda yüksek dağlık ve ormanlık alanlarda yaşarlar. Hem sayılarının az olması hem de insandan izole bir yaşam sürmeleri görülmelerini oldukça zor hale getiriyor.
Vaşakların neden nesli tükeniyor?
Çoğumuzun aklına ilk gelen soru bu hayvanlar madem bu kadar izole yaşıyorlar peki nasıl nesilleri tükeniyor? Maalesef elinden geldikçe bizim yaşamımıza müdahalede bulunmayan vaşakları avcılar rahat bırakmıyor. Ülkemizde Vaşak vurmak yasak olmasına rağmen hayla avlanılmakta. Bir diğer nesillerini tehlikeye atan şey ise vaşakların Avlayacağı hayvanların git giderek azalması olmakta. Bu durumda oldukça ciddi diğer ülkelerde yaşayan batağı vaşaklarının ülkemizde görülen vaşaklara göre daha ağır olmaları vaşaklarımızın iyice beslenemedikleri anlaşılıyor. Ülkemizde oldukça fazla araba çarpmasından dolayı telef olmuş vaşakta bulunmakta. Bu etkenler türün neslini tehlikeye atmakta.
Vaşak vurmanın cezası ne kadar?
Para cezası olup 6 bin liradır. Ceza tutarının 6 bin lira olmasına rağmen daha önce vaşak öldüren kişiler arasında yaklaşık 4 bin lira ceza ödeyenlerde olmuştur.
Vaşakları nasıl korumalıyız?
Dünya koruma birliği ve ülkemizce koruma altında bulunan vaşağı yeterince koruyamıyoruz ki nesli tükenmek üzere. Bu hayvanları korumak için vaşak vuranlara daha ağır cezalar verilmeli. Vaşaklar takip cihazıyla takip edilmeli ve sayım yapılmalı. Vaşakların avlandığı hayvanların sayısını çoğaltmak için bir düzenleme yapılmalıdır. Ülkemiz de vaşakları korumak için çalışma içerisinde olan kurum, kuruluş ve kişiler bulunmakta saydığım konular hakkında çalışmaktalar ama bir vatandaş olarak; Vaşak avlanamamak, avlayan kişileri bulunduğunuz yerde ki jandarmaya ihbar etmek, dikkatli araba kullanmak, doğaya zarar vermemek gibi yapacaklarımız hem vaşak hem de diğer hayvanlar için oldukça iyi olacaktır.
Diğer Hayvanlar
- Kırmızı Dudaklı Yarasa Balığı
- Cape Yağmur Kurbağası ve Özellikleri
- Balaban Kuşu ve Özellikleri
- Kutup Tilkisi (Kar Tilkisi)
- Tek Eşli Hayvanlar
- Kılıç Dişli Kaplan
- Hayvanları Koruma Günü
- Evde Beslenebilen Hayvanlar
- Karaca Hayvanı Nedir? Nerelerde Yaşar? Özellikleri Nelerdir?
- Hayvanların İNGİLİZCESİ ve Türkçesi
- Büyük ve küçük karıncayiyen
- Çekic başlı köpek balığı
- Kral kobra yılanı hakkında en iyi bilgiler
- Hayvanlarda cinsel yaşam
- Semender nasıl bir hayvandır? Semender Hakkında Bilgiler